беразе Дняпра. Млын
Мельнік , дачка яго.
М е л ь н і да
Ох, то-то ўсё вы, дзеўкі маладыя,
Усе дурныя вы. Ужо калі падгарнуўся
Да вас чалавек зайздросны, ня просты,
Так павінна вам яго сабе ўмацаваць.
А чым? разумным, сумленным паводзінамі;
Завабліваць то строгасцю, то ласкай;
Парою спакваля хітрыкаў
Вяселле zagovarivat ', - а пушчы
Берагчы сваю дзявочай гонар -
неацэнны скарб; яна -
Што слова - раз выпусціш, не вернеш.
А калі няма на вяселле ужо надзеі,
То всe-такі па меншай меры можна
Якой-небудзь барыш сабе - іль карысць
Родным да выгадать; падумаць трэба:
«Ня вечна ж будзе ён мяне любіць
І песціць мяне ». - Ды не! куды
Вам думаць пра добрае справе! дарэчы ль?
Вы адразу одуреете; вы рады
Выканаць дарам капрызе яго;
Гатовыя цэлы дзень вісець на шыі
У мілага дружка, - а мілы сябар
Зірк і знік, і след прастыў; а вы
Засталіся ні з чым. Ох, усе вы дурныя!
Ці не казаў я табе сто разоў:
эй, Д аб г ь, глядзі; ня будзь такая дура,
Не празяваць ты за сваім шчасцем,
Ня ўпускай ты князя, ды спроста
Ня загубі самой сябе. - Што ж выйшла?..
Сядзі теперь да вечна плач аб тым,
Чаго ўжо не вернеш.
Д аб г ь
Чаму ж
Ты думаеш, што кінуў ён мяне?
М е л ь н і да
як чаму? ды колькі разоў, бывала,
У тыдзень ён на млын едзьце?
А? ўсялякі божы дзень, а часам
І двойчы ў дзень - а там усё радзей, радзей
Стаў прыязджаць - і вось дзявяты дзень,
Як не бачылі мы яго. Што скажаш?
Д аб г ь
ён заняты; мала ль ў яго клопату?
Бо ён не Мельнік - за яго не стане
вада працаваць. Часта ён паўтарае,
Што усёй працы ягонай працы Цяжкае.
М е л ь н і да
што, вер яму. Калі Князі працуюць,
І што іх праца? цкаваць лісіц і зайцоў,
у pirovatь, ды крыўдзіць суседзяў,
Ды падгаворваць вас, бедных дурніц.
Ён сам працуе, куды як шкада!
А за мяне вада!.. а мне спакою
ні днём, ні ноччу няма, а там паглядзіш:
то тут, то там патрэбна яшчэ папраўка,
дзе гнілата, дзе цячы. Вось калі б ты ў князя
Ўмела выпрасіць на перабудову
Хоць некалькі деньжонок, было б лепш.
Д аб г ь
брат!
М е л ь н і да
Плач?
Д аб г ь
Чу! Я чую грукат
Яго каня ... Ён, ён!
М е л ь н і да
Глядзі ж, дачка,
Не забывай маіх саветаў, памятаю ...
Д аб г ь
Вось ён, вось ён!
(Ўваходзіць Да н я в е ь. Канюшы адводзіць яго каня.)
Да н я з ь
выдатна, мілы сябар.
выдатна, Мельнік.
М е л ь н і да
літасцівы Князь,
Сардэчна запрашаем. даўно, даўно
Тваіх вачэй мы светлых не бачылі.
Пайду табе рыхтаваць пачастунак.
(Сыходзіць.)
Д аб г ь
брат, нарэшце ты згадаў пра мяне!
Ці не сорамна табе так доўга мучыць
Мяне пустым жорсткім чаканнем?
Навошта мне ў галаву не прыходзіла?
Якім сябе я страхам не палохаў?
то думала, што конь цябе занёс
У балота або прорву, што мядзведзь
Цябе ў лесе дрымучым адолеў,
Што хворы ты, што разлюбіў мяне -
Але дзякуй Богу! жывы ты, здаровы
І любіш усё па-ранейшаму мяне;
Ці не так?
Да н я з ь
Па-ранейшаму, мой анёл,
Не, больш, чым адразу.
Л ю б а ў н і ц а
Аднак ты
Сумна; што з табою?
Да н я з ь
Студзень сумна?
Табе так здалося. - Няма, я вясёлы
Заўсёды, калі цябе толькі бачу.
Аб н а
Не.
Калі ты вясёлы, здалёк да мяне
Спяшаешся і кличешь: дзе мая галубка,
Што робіць яна? а там цалуеш
І тым, што пыталіся: савет ль я цябе
І чакала Ці цябе так рана.
А сягоння: слухаеш мяне ты моўчкі,
ня Жыць, ня цалуеш ў вочы,
Ты чым-небудзь устрывожаны, дакладна. чым жа?
Ужо на мяне не злуешся Ці ты?
Да н я з ь
Я не хачу притворствовать дарэмна.
Ты маеш рацыю: ў сэрцы я нашу смутак
Цяжкую - і ты яе не можаш
Ні ласкамі любоўнымі рассеяць,
ні палегчыць, ні нават падзяліць.
Аб н а
Але балюча мне з табою не журыцца
Адною сумам - таямніцу мне распавядзі.
Дазволіш - буду плакаць; не дазволіш -
Ні слёзы я табе не досажу.
Да н я з ь
Навошта мне марудзіць? чым хутчэй, тым лепш.
Мой мілы сябар, ты ведаеш, няма на свеце
асалоды трывалага: ні ведаць род,
наша прыгажосць, наша сіла, наша багацце,
Нішто бяды не можа абмінуць.
І мы, - не праўда лі, мая галубка?
Мы былі шчаслівыя; па меншай меры
Я шчаслівы быў табой, тваёй любоўю.
І што наперад са мною ні здарыцца,
Дзе б ні быў я, заўсёды я буду памятаць
цябе, мой сябар; таго, што я губляю,
Нішто на свеце мне не заменіць.
Аб н а
Я слоў тваіх яшчэ не разумею,
Але ўжо мне страшна. Нам лёс пагражае,
Рыхтуе нам невядомае гора,
расстанне, можа быць.
Да н я з ь
ты угадала.
Расстанне нам лёсам наканавана.
Аб н а
Хто нас разлучыць? хіба за табою
Ісці ўслед я ўсюды ня мае ўлады?
Я хлопчыкам апрануся. дакладна буду
цябе служыць, дарагі, у паходзе
Іль на вайне - вайны я не баюся -
Толькі бачыла б цябе. Не, няма, не веру.
Іль выведаць мае ты думкі хочаш,
Або са мной пустую жарт жартуеш.
Да н я з ь
Не, жарты мне на розум нейдут сёння,
Выведваць цябе не трэба мне,
Не падрыхтоўваўся я ні ў далёкі шлях,
Ні на вайну - я дома застаюся,
Але павінен я з табой навек развітацца.
Аб н а
пастой, цяпер я разумею ўсё ...
ты ажэнішся.
(Да н я в е ь маўчыць.)
ты ажэнішся!..
Да н я з ь
Што рабіць?
Сама ты рассудзі. К н я з ья не вольны,
Як дзяўчаты - не да сэрца яны
Сабе сябровак бяруць, а па разліках
іншых людзей, для выгады чужой.
Тваю смутак суцешыць бог і час.
Не забывай мяне; вазьмі на памяць
Павязку - дай, цябе я сам надзену.
Яшчэ з сабой прывёз я каралі -
вазьмі яго. Ды вось яшчэ: бацьку
Я гэта паабяцаў. аддай яму.
(Дае ёй у рукі мяшок з золатам.)
Бывай.
Аб н а
пастой; табе сказаць павінна я
Не памятаю што.
Да н я з ь
водгук.
Аб н а
Для цябе
Я ўсё гатовая ... няма не тое ... Пастой -
Нельга, каб навекі ў самай справе
Мяне ты мог пакінуць ... Усё не то ...
што!.. ўзгадала: сегодня у меня
Дзіця твой пад сэрцам варухнуўся.
Да н я з ь
няшчасная! як быць? хоць для яго
пашкадаваў сябе; я не пакіну
Ні твайго дзіцяці, ні цябе.
З часам, быць можа, сам прыеду
вас наведаць. Суцешся, ня Круш.
Дай абдыму цябе ў апошні раз.
(Сыходзячы.)
Ух! скончана - душы як быццам лягчэй.
Я буры чакаў, але справа абышлося
даволі ціха.
(Сыходзіць.)
(Яна застаецца нерухомай.)
М е л ь н і да
(уваходзіць)
Ці не заўгодна ль будзе
Запрашаем на млын ... ды дзе ж ён?
скажы, дзе Да н я в е ь наш? і, і, і! какая
павязка! ўся ў каменнях дарагіх!
Так і гарыць! і каралі!.. ну, скажу:
падарунак царскі. Ах ён дабрадзей!
А гэта што? мошонка! ужо не грошы ль?
Ды што ж ты стаіш, не адказваеш,,
Не вымавіў слоўца? алі ты
Ад радасці нечаканай здурнела,
Іль на цябе слупняк знайшоў?
Д аб г ь
Не веру,
Не можа быць. Я так яго кахала.
Ці ён звер? Іль сэрцы ў яго
валасаты?
М е л ь н і да
Пра каго ты кажаш?
Д аб г ь
скажы, родны, як магла яго
Я ўгнявіць? у адну тыдзень хіба
Мая прыгажосць знікла? іль яго
атрутай опоили?
М е л ь н і да
Што з табою?
Д аб г ь
родны, ён з'ехаў. Вунь ён скача! -
І я, вар'яцкая, яго пусціла,
Я за падлогі яго ня учапілася,
Я не павісла на цуглях каня!
Няхай жа б ён з прыкрасці адсек
Мне рукі па локаць, хай бы тут жа
Ён растаптаў мяне сваім канём!
М е л ь н і да
ты трызніш!
Д аб г ь
Ці бачыш, К н я з ья не вольны,
як дзяўчыны, не па сэрцы яны
Бяруць жонку сабе ... а вольна ім,
нябось, падзываюць, бажыцца, плакаць
І казаць: цябе я павязу
У мой светлы церам, у таемную святліцу
І апрану ў парчу і аксаміт пунсовы.
Ім вольна бедных дзяўчат вучыць
З паўночы на свіст іх ўздымацца
І да відна каля млына сядзець.
Ім любо сэрца княжае цешыць
бедамі нашымі, а там бывай,
Мяне, галубка, куды захочаш,
любі, каго задумах.
М е л ь н і да
Вось у чым справа.
Д аб г ь
Ды хто ж яго нявеста? чые
Ён прамяняў мяне? ужо я даведаюся,
Я дабяруся. Я ёй скажу, злодейку:
Адстань ад князя, - бачыш, DVE volcixi
Не водзяцца ў адным яры.
М е л ь н і да
дура!
Ужо калі Да н я в е ь бярэ сабе нявесту,
Хто можа перашкодзіць яму? Вось то-то.
Ці не казаў я табе ...
Д аб г ь
І мог ён,
Як добры чалавек, са мной развітвацца,
І мне даваць падарункі - якое! -
І грошы! выкупіць сябе ён думаў,
Ён мне хацеў мова засеребрить,
Каб не прайшла пра яго худая слава
І не дайшла да маладой жонкі.
што, бок, забыла я - табе аддаць
Загадаў ён гэта срэбра, для яго,
Што быў Х аб Рош ты да яго, што дачку
За ім пускаў цягацца, што яе
Трымаў не строга ... У запас табе пойдзе
мая пагібель.
(Аддае яму мех.)
бацька
(ў слязах)
Да чаго я дажыў!
Што бог прывёў пачуць! грэх табе
Так горка папракаць бацьку роднага.
Адно дзіцё ты ў мяне на сьвеце,
Адна ўцеха ў старасці маёй.
Як было мне цябе не песціць?
Бог пакараў мяне за тое, што слаба
Я выканаў бацькоўскі доўг.
Д аб г ь
Ох, душна!
Халодная змея мне шыю цісне ...
змяёй, змяёй аблытаў ён мяне,
ні жэмчугам.
(Дзярэ з сябе жэмчуг.)
М е л ь н і да
Апамятайся.
Д аб г ь
Так бы я
разарвала цябе, змяю злодейку,
Праклятую разлучніцу маю!
М е л ь н і да
ты трызніш, правільна, трызніш.
Д аб г ь
(Сыман з сябе павязку)
Вось вянок мой,
вянок ганебны! вось чым нас вянчаў
падступны вораг, калі я адракліся
ад усяго, чым раней даражыла.
мы развянчалі. - Прайдзі ты, мой вянок!
(Кідае павязку ў Дняпро.)
Цяпер з гэтым кончана.
(Кідаецца ў раку.)
Стары
(падаючы)
Ох, вышэй, вышэй!
KNYAZHESKIY Церам
(вяселле. Маладыя сядзяць за сталом. госці. Х а р дзяўчат.)
С у а т
Вясёлую мы вяселейка згулялі.
ну, здравствуй, Да н я в е ь з княгіняй малады.
Дай бог вам жыць у любові ды савеце,
А нам у вас часцей баляваць.
Што ж, чырвоныя дзяўчыны, вы прымоўклі?
Што ж, белыя лебедушки, прыціхлі?
Алі ўсе песенькі вы пераспявалі?
Аль горлачкі ад Пенья перасохлі?
Х а р
Сватушка, Сватушка,
Бестолковый Сватушка!
Па нявесту ехалі,
У агарод заехалі,
Бок піва праліў,
Ўсю капусту палілі,
poklonïlïsya кліент,
Верее маліліся:
Вярэя ль, вереюшка,
пакажы Дарожанька
Па нявесту ехати.
Сватушка, здагадайся,
За мошоночку прымайся,
У Мошны денежка варушыцца,
Да чырвоным дзяўчатам наровіць.
С у а т
насмешніцы, ужо выбралі вы песню!
Уключана, далей, вазьміце, не чысціць Сват.
(Дорыць дзяўчат.)
Аб д я н а л о г ы
Па каменьчыках па жоўтым пясочку
Прабягала хуткая рэчка,
У хуткай рэчцы шпацыруюць дзьве рыбкі,
дзьве рыбкі, два малыя плотицы.
А чула ль ты, рыбка-сястрыца,
Пра весці-то нашы, пра рачныя?
Як вечОр у нас красна дзяўчына палілася,
патанаючы, дарагі іншы пракляты.
С у а т
прыгажуні! ды гэта што за песня?
яна, здавайся, ня вясельная; няма.
Хто выбраў гэтую песню? а?
Д е ва ў ш к і
Ня я -
Не я - не мы ...
С у а т
Ды хто ж праспяваў яе?
(Шэпт і замяшанне паміж дзяўчынамі.)
Да н я з ь
Я ведаю хто.
(Устае з-за стала і кажа ціха стайняў.)
Яна сюды пракралася.
Хутчэй выведзі яе. скараціць,
Хто меў права яе ўпусціць.
(Канюшы падыходзіць да дзяўчат.)
Да н я з ь
(садзіцца, сам сабе)
яна, мабыць,
Гатовая тут нарабіць столькі шуму,
Што са сораму не буду ведаць, куды
І схавацца.
Да аб н ю ш і й
Я не знайшоў яе.
Да н я з ь
шукай. яна, я ведаю, тут. яна
Праспявала гэтую песню.
Г а с т ь
Ай медзі!
І ў галаву і ў ногі так і б'е -
Шкада, Gorek: падсаладзіць яго б ня блага.
(маладыя цалуюцца. Чутны слабы крык.)
Да н я з ь
яна! вось крык яе раўнівы.
(Стайняў.)
знікла?
Да аб н ю ш і й
Я не знайшоў яе нідзе.
Да н я з ь
D г і да.
Д р у ж да аб
(ўстаючы)
Ня час ль нам княгіню выдаць мужу
Ды маладых у дзвярах абсыпаць хмелем?
(Усе ўстаюць.)
С у а х а
Веста, час. Дайце ж пеўня.
(Маладых кормяць смажаным пеўнем, потым абсыпаюць хмелем - і вядуць у спальню.)
С у а х а
княгіня душачка, не плач, не бойся,
паслухмяная любой.
(Маладыя сыходзяць у спальню, госці ўсе разыходзяцца, акрамя свацці і сябрука.)
Д р у ж да аб
дзе чарочку? Усю ноч
Пад вокнамі я буду раз'язджаць,
Так ўмацавацца мне віном не ліха.
С у а х а
(налівае яму чарку)
Уключана, кушай на здароўе.
Д р у ж да аб
Ух! дзякуй.
Усё добра, ці не праўда ль, абыйшлося?
І вяселле хоць куды.
С у а х а
што, дзякуй Богу,
Усё добра, - адно ня Добра.
Д р у ж да аб
А што?
С у а х а
Ды не да дабра праспявалі песню
ня вясельную, а бог вестка якую.
Д р у ж да аб
Ужо гэтыя дзяўчыны - ніяк нельга ім
ня попроказить. Статочно Ці то справа
Каламуціць знарок княжацкую вяселле.
Пайсці-ка мне садзіцца на каня.
Бывай, кума.
(Сыходзіць.)
С у а х а
Ох, сэрца не на месцы!
Не ў пару саўладалі мы гэтую вяселле.
светлавыя люкі
(Прынцэса і дзярмо.)
Да н я г і н я
Чу - здаецца, часова заменены несветящий буй; няма, ён не едзе.
брат, Mamuska, як быў ён жаніхом,
Ён ад мяне на крок не адлучаўся,
З мяне вачэй, бывала, не зводзіў.
ажаніўся ён, і ўсё пайшло не так.
Цяпер мяне ранешенко абудзіць
І ўжо загадвае сабе каня запрагаць;
Ды да ночы бог ведае дзе ездзіць;
вернецца, ледзь ласкавае слова
прамовіць мне, ледзь ласкавай рукой
Па белым твары мяне потреплет.
М а м к а
Княгинюшка, мужчына што певень:
Kiri крук! мах-мах крылом і прэч.
А жанчына, што бедная квактуха:
Сядзі сабе ды выводзь куранят.
Пакуль жаніх - ужо ён не насидится;
ня п'е, ні есць, глядзіць ня нагледзіцца.
Ажаніўся - і клопаты надыходзяць.
Дык трэба суседзяў наведаць,
То на паляванне ехаць сокалаў,
То на вайну нялёгкая нясе,
туды, сюды - а дома не сядзіцца.
Да н я г і н я
як думаеш? ужо няма ў яго
каханка таямніцай?
М а м к а
Поўна, не грашыць:
Ды на каго цябе ён прамяняе?
Ты ўсім ўзяла: прыгажосцю ненагляднай,
Звычаем і розумам. падумай:
Ну ў кім яму знайсці, як не ў табе,
скарбы такога?
Да н я г і н я
Калі б пачуў бог мае малітвы
І мне паслаў дзяцей! Да сябе тады б
Ўмела зноў я мужа прывязаць ...
A! поўны хорам паляўнічымі. муж
дадому прыехаў. Што ж яго не відаць?
(Ўваходзіць Л а ў ч і й.)
Што Да н я в е ь, дзе ён?
Л а ў ч і й
Князь загадаў дадому
ад'ехаць нам.
Да н я г і н я
А дзе ж ён сам?
Л а ў ч і й
застаўся
Адзін у лесе на беразе Дняпра.
Да н я г і н я
І князя вы адважыліся пакінуць
там аднаго; старанныя вы слугі!
цяпер назад, цяпер да яго скачыце!
сказаць яму, што я даслала вас.
(Л а ў ч і й сыходзіць.)
Ах божа мой! у лесе начны парою
І дзікі звер, і люты чалавек,
І лясун блукае - доўга ль да бяды.
Хутчэй запалі сьвечку перад абразом.
М а м к а
бягу, мой святло, бягу ...
Днепр. НОЧ
R U S A L K і
вясёлай натоўпам
З глыбокага дна
Мы ўначы ўсплываюць,
Нас грэе месяц.
Люба нам часам начнымі
Дно рачное пакідаць,
Люба вольнай галавою
Высь рачную разрэзаць,
Падаваць адзін аднаму голас,
Паветра звонкі раздражняць,
І зялёны, вільготны валасоў
У ім сушыць і отряхать.
Аб д н а
цішэй, цішэй! пад кустамі
Нешта крыецца ў імгле.
Д р у г а я
Паміж месяцам і намі
Хтосьці ходзіць па зямлі.
(Хаваюцца.)
Да н я з ь
знаёмыя, сумныя месца!
Я даведаюся навакольныя прадметы -
вось млын! Яна ўжо развалілася;
Вясёлы шум яе колаў умолкнул;
Стаў жарон - відаць, памёр і стары.
Дачка бедную аплакаў ён нядоўга.
Сцяжынка тут вілася - яна заглухла,
Даўно-даўно сюды ніхто не ходзіць;
Тут садок быў з плотам, няўжо
Разросся ён кучаравай гэтым гаем?
брат, вось і дуб запаветны, тут яна,
абняў мяне, пачатку і umolkla ...
Ці магчыма?..
(Ідзе да дрэў, лісце сыплюцца.)
Што гэта значыць? лісце,
Pobleknuv, раптам згарнулі і з шумам
Пасыпаліся як попел на мяне.
Перада мной стаіць ён гол і черeн,
Як дрэва праклятае.
(ўваходзіць стары, у лахманах і паўголых.)
З т а р і да
выдатна,
выдатна, зяць.
Да н я з ь
Хто ты?
З т а р і да
Я тутэйшы крумкач.
Да н я з ь
магчыма ль? гэта Мельнік.
З т а р і да
Што за Мельнік!
Я прадаў млын дэманам запечным,
А грошыкі аддаў на захаванне
русалкі, рэчаў дачкі маёй.
Яны ў пяску Дняпра-ракі закапаны,
Іх рыбка-одноглазка пільнуе.
Да н я з ь
няшчасны, ён змешваў. Думкі ў ім
расьсеяны, як хмары пасля буры.
З т а р і да
Навошта вечОр ты не прыехаў да нас?
У нас быў баль, цябе мы доўга чакалі.
Да н я з ь
Хто чакаў мяне?
З т а р і да
хто чакаў? мы ведаем, дачка.
Ты ведаеш, я на всe гляджу скрозь пальцы
І волю вам даю: сядзі яна
З табою хоць усю ноч, да пеўняў,
Ні слова не скажу я.
Да н я з ь
бедны Мельнік!
З т а р і да
Які я Мельнік, кажуць табе,
Я крумкач, а не Мельнік. цудоўны выпадак:
калі (ты памятаеш?) кінулася яна
У раку, я пабег за ёю следам
І з той скалы скокнуць хацеў, ды раптам
адчуў, два моцныя крыла
Мне выраслі раптам з-пад мышек
І ў паветры стрымалі. З той пары
то тут, то там лётаю, то клюю
карову мёртвую, то на магілцы
Шизуо ў Karkala.
Да н я з ь
Як шкада!
Хто ж за табою глядзіць?
З т а р і да
што, за мной
Прыглядаць не ліха. Стары я стаў
І шаловлив. За мной, дзякуй, глядзіць
русалачка.
Да н я з ь
Хто?
З т а р і да
ўнучка.
Да н я з ь
немагчыма
зразумець яго. Стары, ты тут у лесе
Іль з голаду памрэш, іль звер цябе
Zaest. Ці не хочаш пайсці ў мой церам
Са мною жыць?
З т а р і да
У вашым Церам? няма! дзякуй!
прывабіш, а потым мяне, мабыць,
Удаў каралямі. Тут я жывы,
І сыты, і парывісты. Не хачу ў твой церам.
(Сыходзіць.)
Да н я з ь
І гэтаму всe я вінаваты ў гэтым! страшна
розуму пазбавіцца. лягчэй памерці.
На мерцвяка глядзім мы з павагаю,
Творым пра яго малітвы. смерць ураўноўвае
З ім кожнага. але чалавек, пазбаўлены
розуму, становіцца не чалавекам.
Дарэмна гаворка яму дадзена, не пануе
словамі ён, у ім брата свайго
звер пазнае, ён людзям у зьдзеку,
Над ім ўсякі вольны, бог яго не судзіць.
стары няшчасны! выгляд яго ўва мне
Раскаяння ўсе мукі развярэдзіць!
Л а ў ч і й
Вось ён. Насілу-то яго адшукалі!
Да н я з ь
Чаго вы тут?
Л а ў ч і й
Княгіня нас паслала.
Яна баялася за цябе.
Да н я з ь
невыносны
яе клопаты! іль я дзіця,
Што кроку мне ступіць нельга без нянькі?
(Сыходзіць.)
(Р у с а л к і паказваюцца над вадой).
R U S A L K і
знікла, сястрыцы? ў полі чыстым
Не дагнаць ці іх хутчэй?
Plesk, рогатам і свістам
Ня пужнуць Ці іх коней?
позна. гаі пацямнелі,
халадзее глыбіня,
Пеўні ў сяле праспявалі,
закаціў месяц.
Аб д н а
пачакаю яшчэ, сястра.
Д р у га я
Не, час, час, час.
Чакае нас царыца,
Наша строгая сястра.
(Хаваюцца.)
Дняпроўскія дно
русалка.
(Р у с а л к і прадуць каля сваёй царыцы.)
З т а р ш а я р у з а л к а
Пакіньце пражу, сёстры. Сонца села.
Слупом месяц блішчыць над намі. Поўна,
Плывіце ўверх пад небам пагуляць,
Ды нікога не чапайце сёння,
Ні пешахода казытаць Маўчыце,
Ні рыбакам іх невод ўскладняць
Травой і цінай, ні дзіцяці ў ваду
Завабліваць апавяданнямі пра рыбак.
(ўваходзіць русалачка)
Дзе ты была?
Д аб г ь
На зямлю выходзіла
Я да дзядулі. Всe просіць ён мяне
Са дна ракі сабраць яму тыя грошы,
Якія калі-то ў ваду да нас
ён пакідаўшы. Я доўга іх шукала;
А што такое грошы, я не ведаю.
Аднак жа я вынесла яму
Прыгаршчу раковинок самацветнай.
Ён вельмі быў ім рады.
Р у с а л к а
вар'яцкі скнара!
Паслухай, дачка. Сягоння на цябе
спадзяюся я. На бераг наш сёння
прыйдзе мужчына. ахоўвай яго
І выйдзі яму насустрач. Ён нам блізкі,
Ён твой бацька.
Д аб г ь
Той самы, што цябе
Пакінуў і на жанчыне ажаніўся?
Р у с а л к а
сам; да яго далікатней прылашчыў
І раскажы всe то, што ад мяне
Ты ведаеш пра сваё нараджэнне; таксама
І пра мяне. І калі спытае ён,
Забылася ль я яго іль няма, скажы,
Што ўсе яго я памятаю і люблю
І чакаю да сябе. Ты зразумела мяне?
Д аб г ь
Аб, зразумела.
Р у с а л к а
ідзі ж.
(Адна.)
З той пары,
Як кінулася без памяці я ў ваду
Адчайнай і пагарджанай дзяўчынкай
І ў глыбіні Дняпра-ракі прыйшла да памяці
Русалка халоднай і магутнай,
Прайшло сем доўгіх гадоў - я кожны дзень
Аб мщеньe разважаю ...
І сёньня, здаецца, гадзіна мая настала.
бераг
Да н я з ь
Мімаволі да гэтых сумным берагах
Мяне цягне невядомая сіла.
Всe тут нагадвае мне мінуўшчыну
І вольнай чырвонай юнацтва майго
любімую, хоць гаротную аповесць.
Тут некалі каханне мяне сустракала,
свабодная, кіпячая каханне;
Я шчаслівы быў, шаленец!.. і я мог
Так ветрана ад шчасця адмовіцца.
сумныя, сумныя мары
Учорашняя мне сустрэча ажывіла.
бацька няшчасны! які жудасны ён!
Авось зноў яго сёння сустрэчу,
І пагодзіцца ён пакінуць лес
І да нас перасяліцца ...
(Русалачка выходзіць на бераг.)
Што я бачу!
Адкуль ты, прыгожае дзіця?
1829-1832
